واردات قطره چکانی عامل گرانی خودرو است/ مشکلات خودروهای برقی مثل یک آتشفشان فوران می کند

رکنا اقتصادی: پس از گذشت حدود دو سال از خبر واردات خودرو نه ۲۰۰ هزار خودرو وارد کشور شد، نه از خودروی اقتصادی خبری است و نه قیمت خودرو در بازار پایین آمد و با احتساب هزینه ها، قیمت تمام شده اندک خودروهای وارداتی اغلب با بیش از دو میلیارد تومان به دست مصرف کننده رسیده که در بازار آزاد تا دو برابر نیز به فروش می رسد و مشخص نیست با واردات قطره چکانی مصرف کننده واقعی به خواسته خود خواهد رسید یا نه؟!
به گزارش رکنا، عباس علی‌ آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره واردات خودرو اخیرا گفت: واردات خودرو در حال انجام است و تلاش می‌ کنیم از حالت مرحله‌ ای و پله‌ ای به دائمی تبدیل شود. بخشی از نیاز مردم باید از واردات تامین شود، حتی اگر ناترازی در سلیقه باشد نه کیفیت، این ناترازی باید رفع شود.
وی افزود: بیش از ۶۰ هزار ثبت سفارش انجام شده و این عدد در حال رشد است. همچنین بیش از ۲۲ هزار خودروی وارداتی تحویل یا در حال تحویل به مردم یا در حال پلاک گذاری است، اما عده‌ای به دنبال این هستند که بگویند خودرو وارد نمی‌شود تا خودرو را گران کنند.
وی همچنین در حاشیه جلسه هیات دولت در پاسخ به پرسشی درباره سرنوشت آیین‌ نامه واردات خودرو کارکرده‌، گفت که «از شنیدن کلمه واردات خودروی دست‌ دوم کهیر می‌ زنم؛ شأن مردم ما خیلی بالاتر از این حرف‌ هاست.»
این اظهارات در حالی بیان شده است که ۹ ماه از تصویب قانون واردات خودرو کارکرده‌ می‌ گذرد و این مردم هستند که از وعده و وعیدهای کذب سیاستگذاران کهیر زده اند. از سوی دیگر به گفته وزیر پس از گذشت دو سال، از وعده واردات ۲۰۰ هزار خودرو، فقط ۲۲ هزار خودرو محقق شده است که کمتر از ۳ هزار دستگاه آن پلاک و به بازار راه یافته است.
لذا پرسش این است که واردات قطره چکانی خودرو تا امروز کدام سیاست و شعار مسئولان را محقق کرده است؟ شعارهای تحول در صنعت خودرو، افزایش رقابت پذیری، رفع شائبه انحصار، متناسب سازی قیمت خودرو ، تامین نیاز بازار، کاهش مصرف بنزین، تاثیر واردات بر زندگی مردم و یا افزایش عرضه؟. آیا وضعیت تامین قطعه و خدمات پس از فروش خودروهای اندکی که وارد شده است، مشخص است یا همچنان صنعت خودرو کشور با خبردرمانی و شعاردرمانی در حال مدیریت است؟
در این خصوص گفتگوی مفصل رکنا با بابک صدرایی، کارشناس و تحلیلگر صنعت و بازار خودرو را بخوانید:

بابک صدرایی ابتدا درخصوص تاریخچه واردات خودرو در کشور گفت: واردات خودرو همیشه یکی از بحث های پرچالش در بعد از انقلاب و خصوصا بعد از جنگ در ایران بوده است. یک گروه همواره معتقد بودند که صرفا باید خودرو وارد کنیم و توان تولید نداریم. یک عده هم در یک فضای خیلی منحصربه فرد فکری هستند که معتقدند هر خودرو خارجی که وارد می شود، به صنعت داخلی لطمه می زند و باید واردات خودرو را ممنوع کنیم و صرفا بر فضای تولید تمرکز کنیم.
وی افزود: بعد از جنگ واردات خودرو آزاد می شود، اما چون سال ها کشور درگیر جنگ بود و تولید از بین رفته بود و باتوجه به مقدار ارزی که دولت در اختیار داشت، وارداتی که انجام شد توان تامین نیاز بازار را نداشت و یک بازار انباشته شده ایجاد می شد. در همان سال ها هم که به نسبت خودروهای ژاپنی، کره ای و اروپایی وارد کشور شد و حتی جنگ خلیج فارس باعث شد، تعدادی خودروهای آمریکایی، آلمانی و ژاپنی دست دوم به کشور وارد شود، یک عده بر این طبل نواختند که ما باید به خودکفایی برسیم. از همان شعارهایی که ماحصل و نتیجه آن را در کشور می بینیم. بنابراین فشارها افزایش پیدا کرد و در نهایت در سال ۷۴ واردات خودرو به کشور ممنوع شد.
صدرایی با بیان اینکه معتقدم ضربه اصلی به صنعت خودرو کشور در همان سال زده شد، گفت: همان سالی که واردات خودرو از سوی دولت ممنوع شد و خودروسازان ما به این نتیجه رسیدند که با کوچکترین فشار و کوچکترین رقابتی که بخواهد ایجاد شود، دولت به عنوان تنظیم گر بازار یا صنعت، پیچ واردات را سفت می کند و بازار را انحصاری در اختیار خودروسازان قرار می دهد و بدین ترتیب یک بدعت و عادت نادرستی گذاشته شد.
این کارشناس صنعت و بازار خودرو گفت: بعد از ۱۰ سال واردات خودرو دوباره آزاد شد و خودروهایی که وارد شد، باوجود اینکه صنعت خودروسازی ایران از نظر کمیت (نه کیفیت) تا حد قابل قبولی رسیده بود و می توانست نیاز اصلی بازار را برآورده کند، خودروهای وارداتی با قیمت ها و کلاس های بالاتر از خودروهای تولیدی وارد کشور شد و عملا هیچ رقابتی بین خودرو وارداتی و تولیدی ایجاد نشد و باز هم اینجا دولت با سیستم تعرفه و قیمت گذاری یک بازار مهندسی شده و حاشیه امنی را برای خودروسازان داخلی ایجاد کرد، تا این که واردات خودرو دوباره در سال ۹۷ ممنوع شد.
وی افزود: در حال حاضر واردات خودرو که برای سومین بار بعد از جنگ آزاد می شود، یک واردات منحصر به فرد است. ابتدا دولت قصد داشت به لحاظ کیفی خودرو وارد کند که خودروساز داخلی را به جهت ارتقا، بهبود و به روز شدن محصولات، وارد چرخه رقابت کند. بعد از مدتی باتوجه به شرایط بازار دولت به این نتیجه رسید که هدف از واردات خودرو این است که عرضه و تقاضا برابر و خلا بازار پر شود. در نتیجه خودرو بیشتر عرضه و قیمت ها شکسته می شود. در واقع در همان فاز اول دولت ندانست که می خواهد به لحاظ کمی خودرو وارد کند یا به لحاظ کیفی و این مسئله گم و مبهم بود.
صدرایی تاکید کرد: حتی سال های بعد از جنگ که اعلام کردند واردات خودرو آزاد شد، از سه ماه بعد شاهد خودروهای پلاک شده ژاپنی و اروپایی مثل هیوندا، گالانت، تویوتا، بنز، بی ام و و … در خیابان های کشور بودیم و خودروها پلاک می شد و در بازار به دست مردم می رسید. این در حالی است که خبر واردات خودرو که در زمستان سال ۱۴۰۰ اعلام شد و در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ سران نظام آن را تایید کردند و حدود دو سال از ابلاغ مصوبه آن می گذرد، در نتیجه نزدیک به ۱۰ هزار خودرو تا به حال وارد شده که حدود ۳ هزار دستگاه پلاک شده است و اگر با دقت در سطح شهر نگاه کنیم به ندرت ماهی یک بار یک ماشین خارجی پلاک شده دیده می شود که آن هم عمدتا چانگان و تویوتا کرولا است.
وی در پاسخ به این سوال که واردات ۱۰ هزار خودرو چه هدفی را برآورده کرد؟ گفت: اگر واردات خودرو قرار است رقابت ایجاد کند که همان بلایی که با قیمت گذاری دستوری بر سر ایران خودرو و سایپا آوردیم، را بر سر خودروهای وارداتی آورده ایم. سامانه ای ایجاد کردیم که قیمت پژو ۲۰۷ در آن حدود ۴۵۰ میلیون تومان است. آیا اگر کسی تصمیم بگیرد که یک پژو ۲۰۷ بخرد، می تواند فردای آن روز در سامانه ثبت نام کند و برای مثال سه ماه بعد خودرو خود را با قیمت ۴۵۰ میلیون تومان تحویل بگیرد؟ پاسخ خیر است.
صدرایی با بیان اینکه سامانه یکپارچه فروش خودرو به انواع و اقسام مختلف مردم را کنار می گذارد و رد می کند، گفت: هزاران فضای دستکاری در آن وجود دارد و در خوشبینانه ترین حالت ۸۰ درصد از متقاضیان خود را رد می کند. چه اتفاقی می افتد؟ وقتی یک سامانه را ایجاد و تقاضا را محدود می کنید، تقاضا مثل آب پشت سد جمع می شود و تقاضا از روزنه دیگر به نام بازار آزاد با فشار بیشتری بیرون می زند. در نتیجه خودرو ۴۵۰ میلیون تومانی در بازار آزاد ۹۰۰ میلیون تومان به فروش می رسد. حال شاهد همین اتفاق در سامانه خودروهای وارداتی هستیم.
وی تاکید کرد: چرا خودرویی که در سامانه توسط دولت ۲ میلیارد تومان تعیین شده است، در بازار ۴ میلیارد تومان به فروش می رسد؟ چون دولت سال قبل از ۱۲۰ هزار نفر پول گرفته و ۹۰ هزار نفر آنها انصراف دادند و ۳۰ هزار نفر در سامانه باقی ماندند و هر شرکتی که خودرو وارد می کند، باید به این ۳۰ هزار نفر خودرو تخصیص دهد و تا الان حدود ۱۰ هزار نفر خودرو بیشتر تحویل نگرفتند. یعنی همان اتفاقی که برای خودروهای داخلی رخ داد. یعنی تا خودرو به این ۳۰ هزار نفر تحویل داده نشود، ثبت نام جدید آغاز نخواهد شد. تجربه نشان می دهد اگر از متقاضیانی که از سامانه انصراف دادند بگذریم، آنهایی که انصراف ندادند به دنبال سودهای کلان هستند و با دو برابر قیمت سامانه، خودرو خود را در بازار آزاد می فروشند و عملا این مسئله در بازار جا می افتد.
این کارشناس صنعت و بازار خودرو افزود: مگر می شود قیمت یک خودرو ژاپنی پرطرفدار با قیمت یک خودرو مونتاژی داخلی در سامانه تقریبا یکی باشد؟ پس مشخص است که در بازار آزاد فضای دیگری برای آن ایجاد می شود و خودرویی که در سامانه ۲ میلیارد تومان است، در بازار آزاد ۴ میلیارد تومان است. چون عرضه به قدری محدود و قطره چکانی است و شیب واردات به قدری کند است که همین مسئله عامل گرانی خودرو است.
وی با بیان اینکه تاثیرگذاری واردات خودرو به دو عامل مهم واردات پیوسته و انبوه بستگی دارد، گفت: زیرا هم حجم زیادی از خودرو وارد کشور شود و هم سیستم توزیع در بازار پیوسته باشد تا توزیع درستی صورت گیرد. یکی از مشکلات ما در تولید و واردات خودرو این است که سیستم توزیع خودرو در کشور ما نادرست است. آیا قرار است با واردات ۱۰ هزار خودرو که بعد از دو سال وارد کشور شده است، رقابت ایجاد کنید؟ در بازاری که تولید خودرو یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه در سال است، با واردات ۱۰ هزار خودرو، عامل رقابتی می شود؟، با واردات ۱۰ هزار خودرو، خلاء بازاری که حداقل ۲۰۰ هزار خودرو کم دارد، جبران می شود؟
وی افزود: اتفاقی که رخ می دهد این است که تعداد محدودی خودرو ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ وارد کشور می کنید و دست مصرف کننده می رسانید و چون تعداد خودرو در بازار بسیار کم است، باعث ایجاد قیمت های کذایی در بازار می شود. چرا خودرو اقتصادی کره ای که ویژه بازار هند تولید می شود، در بازار آزاد ما ۴/۵ میلیارد تومان و در سامانه ۲/۶۰۰ میلیارد تومان قیمت دارد؟ این مسائل نواقص کار است.
این کارشناس صنعت و بازار خودرو با بیان این پرسش که چرا خودرو را به یک کالای غیرعادی تبدیل کردیم؟ گفت: درست است ما تحریم هستیم و مشکلاتی داریم، اما نسبت به بسیاری از کشورهای همجوار، هنوز کشور ثروتمندتری هستیم. بسیار ناراحت کننده است. بارها شاهد این صحنه بودم که یک ایرانی، یک جوان ایرانی خودرو متوسط گذر موقت که می بیند با ذوق و شوق و تعجب بسیار و ابراز احساسات، آن را نگاه می کند. چرا به این اندازه خودرو را کالای غیرعادی کردیم؟ مگر می شود خودرو را همیشه محدود کنیم. همیشه جریان مخالف واردات و مخالف تکثر و تنوع خودرو در ایران، برنده بوده اند. هم اکنون که واردات خوردو آزاد است برای آن سقف تعیین می کنند و می گویند ۲۰ هزار دستگاه تا ۲۵۰۰ سی سی وارد شود.
وی با بیان این پرسش که در کجای دنیا این محدودیت ها را قائل می شوند؟ گفت: همه جای دنیا با نظام تعرفه ای و مالیاتی بازار خودرو را تنظیم می کنند. اگر کسی قصد خرید خودرو ۸ سیلندر با موتور ۶ لیتری دارد، باید با پرداخت مالیات، مصرف سوخت زیاد آن را جبران کند. بنابراین بازار را باید از سقف کنترل کنیم و وقتی بازاری که در آن خلا وجود دارد را محدود می کنیم، باعث می شود که قیمت خودروهای موجود بالاتر می رود. چرا جنازه لندکروز در ایران باید ۱۶ میلیارد تومان قیمت داشته باشد؟ زیرا بحث کلاس خودرو در کشور خالی است. اتفاقا قیمت های کذایی و افزایش قیمت خودروهایی که وارد نمی شود مثل لندکروز، بنز، بی ام، لکسوس و پورشه، بر دیگر خودروهای بازار تاثیر می گذارد. بنابراین مشکلات اصلی این مسائل است.
صدرایی با بیان اینکه مشکل دیگر در واردات خودرو این است که دولت هیچ جدیتی در واردات خودرو نداشت، گفت: اگر داشت، بعد از دو سال ۱۰ هزار خودرو وارد کشور نمیشد. آقای فاطمی امین در سال ۱۴۰۱ وعده واردات ۱۰۰ هزار خودرو و تا سال ۱۴۰۲ افزایش به ۲۰۰ هزار و در نهایت قرار شد تا ۱۴۰۳ حدود ۳۰۰ هزار خودرو پلاک و وارد بازار کشور شود، اما هم اکنون حدود ۳ هزار خودرو پلاک شده است و فقط یک درصد وعده واردات خودرو تحقق پیدا کرد و این مسئله بسیار فاجعه است.
مسئله دیگر این است که در بحث واردات خودرو چیزی به نام شلختگی وجود دارد. تصمیم گیرنده یک روز خبر واردات خودروهای کارکرده را می دهد، روز دیگر می گوید ارز را به واردات خودروهای برقی اختصاص می دهم، روز دیگر می گوید واردات خودرو زیر ۱۰ هزار یورو، یک روز می گوید زیر ۲۰ هزار یورو، یک روز از مجوز جانبازان برای واردات خودروهای ۳۵ هزار یورویی خبر می دهد. این وضعیت به دلیل فشارهای گروه ها و جریان هایی که وارد می شوند یا آشفتگی وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و قوانین به اندازه ای متعدد و بدون برنامه ریزی است که باعث آشفتگی و شلختگی در بازار می شود. بنابراین سیستم کنونی واردات خودرو نه تنها بر قیمت خودرو تاثیر نمی گذارد و قیمت خودرو را ارزان نمی کند، بلکه قیمت خودرو را گران می کند.
وی افزود: خودروهای خاص تر با مجوز جانبازی وارد می کنیم، با قیمت هایی که مجوزها فروخته می شود و سرمایه گذارهایی که وارد می شوند و سودهایی که می برند، در آخر همه این خودروها بالای ۱۲ میلیارد تومان در بازار به فروش می رسد و حتی باعث می شود قیمت خودروهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ هم گرانتر شود. برای خودروهای وارداتی به اندازه ای محدودیت قیمتی می گذارند که در نهایت قیمت یک خودرو لو آپشن با موتور ضعیف ۵ میلیارد تومان می شود و قیمت خودرو ۲۰۱۸ که آپشن های بیشتر و موتور قوی تری دارد، ناخودآگاه بالاتر می رود.
وی در ادامه گفت: این اتفاقاتی است که قانونگذار سیاست ها و عوامل روانشناسی کنترل بازار در ایران را نمی داند، چون بر محصول و خودرو تسلط ندارد. خودرو را به خوبی نمی شناسد. صنعت خودرو و مسائل روانی که در بازار ایران تاثیرگذار است را به خوبی نمی شناسد و نگاه قانونگذار به واردات خودرو همان نگاه به تولید است. این در حالی است که قشری که خودرو تولیدی می خرد با قشری که خودرو وارداتی می خرد، متفاوت است. برغم اینکه هم اکنون دیدگاه، خواسته ها و انتظارات قشری که خودرو تولیدی و مونتاژی می خرد، به مرور زمان تغییر پیدا می کند، اما مجبور هستند خودروهای تولیدی کشور را بخرند.
صدرایی درخصوص عدم زیرساخت لازم برای واردات خودروهای برقی گفت: مطمئن باشید که پس از عرضه این خودروها در بازار مشکلات متعددی به لحاظ شارژ و شارژرها، نصب شارژرها، تکنولوژی ها، زیرساخت ها، خرابی ها، شبکه توزیع برق، تامین برق، وزارت نیرو با مالکین خودرو و انواع و اقسام مشکلات دیگر مانند یک آتشفشان فوران می کند. فقط می خواهیم عجولانه و شتابزده یک پروژه ای که در دنیا انجام می شود را جلو می ببریم بدون اینکه به زیرساخت ها و مسائل فرهنگی آن را فکر کنیم و جامعه ایران را بشناسیم.
وی با بیان اینکه مخالف واردات خودروهای برقی نیستم، گفت: واردات خودروهای برقی باید انجام شود، اما نه با حالت شتابزده. البته شتابزدگی در حرف است. ای کاش شتابزدگی در عمل هم بود. وعده می دهیم تا پایان سال ۷۰ هزار دستگاه تاکسی برقی وارد می کنیم و سال تمام می شود و فقط ۷۰۰ دستگاه تاکسی برقی می شود. هر چه این وعده ها بزرگتر می شود و در عمل خیلی اتفاقات کوچکی می افتد، دیوار بی اعتمادی بین قانونگذار و مرجع تصمیم گیرنده و جامعه مصرف کننده و ملت بوجود می آید. این اتفاقات باعث می شود که پروژه های ما شکست بخورد.
زمانی خبر آزادسازی واردات خودرو قیمت خودرو در بازار را کاهش می داد، اما امروز خودرو در گمرک پلاک هم می شود، به اندازه ای همه بی اعتماد شده اند که قیمت خودرو افزایش هم پیدا می کند. واکنش و بازخورد مردم حاکی از آن است که به حرف ها بی اعتماد شدند و حرف ها و گفتار درمانی دیگر تاثیری ندارد.
صدرایی درخصوص واردات خودروهای کارکرده گفت: واردات خودروهای دست دوم یک تیغ دو لبه است. بابوجود باندهای مافیایی و خلافکاری که در کشورهای اطراف ایران وجود دارند و خودروهای تصادفی و تعویض بدنه یا موتور یک خودرو با خودروی دیگر، دستکاری آپشن ها و بسیاری چیزهای دیگر، واردات خودروهای دست دوم به استانداردهای سفت و سختی نیاز دارد که به دلیل عدم فعالیت نمایندگان مجاز این برندها در کشور و عدم دسترسی به ارتباطات و سیستم های جهانی، موضوع خیلی سخت و پیچیده خواهد شد. بنابراین به یک سیستم نظارتی بسیار دقیقی نیاز داریم.
وی افزود: انرژی که در این کار به لحاظ بررسی خودروها و تامین قطعات صرف می شود، چندین برابر خودروهای صفر کیلومتر است. واردات خودروهای دست دوم ریسک های زیادی دارد، اما اگر بتوان به درستی آن را مدیریت کرد، واردات خودروهای دست دوم به تعداد محدود می تواند اثرگذار باشد. بنابراین یک تیغ دو لبه است، هم می تواند باعث ضرر باشد و هم می تواند مفید واقع شود.
صدرایی در پاسخ به این سوال که آیا امکان واردات به صورت انبوه و مستمر در کشور وجود دارد، گفت: ما در حال حاضر تحریم هستیم و تا زمانیکه تحریم هستیم خودرو به تعداد محدود از نمایندگی های کشورهای اطراف تهیه می کنیم. بنابراین باید بیشترین تمرکز ما بر خودروهای برند چینی یا خودروهای ژاپنی، کره ای و برندهای دیگر کشورهایی باشد که در چین تولید می شوند و می توان با رایزنی از چین وارد کنیم، اما مسئله این است در این مرحله هم با محدودیت هایی مواجه هستیم. در تعداد با محدودیت هایی مواجه هستیم و ریسک نمی کنند که تجارت با سطح بالا با ما داشته باشند. دوم اینکه باتوجه به تحولات جهانی، مسائل سیاسی و اقتصادی، دولت به این نتیجه رسیده است که فعلا با سیاست کنترل ارزی پیش برود تا اتفاق های جهانی و سیاسی مشخص تر شود.لذا پیش بینی می کنم که سقف واردات در سال آینده به ۱۵ الی ۲۰ هزار دستگاه آن هم در بهترین حالت با لحاظ خودروهای برقی، بنزینی و چینی باشد و بیشتر از این تعداد اتفاق نخواهد افتاد. چون به لحاظ توان ارزی، تامین و ارتباطی، فضای واردات  ۱۰۰ و ۲۰۰ هزار خودرویی که وعده داده بودند در کشور وجود ندارد.
وی تاکید کرد: در سال ۹۶ و یک سال قبل از تحریم ها که کشور تحریم نبود و بسیاری از برندها در داخل کشور، نمایندگی های مجاز بودند، یا اگر نبودند بدون محدودیت با کشورهای عربی کار می کردند، ما توانستیم ۶۰ هزار خودرو وارد کشور کنیم. بنابراین وعده ۱۰۰ و ۲۰۰ هزار خودرو در این شرایط غیرممکن است. بهترین شرایط واردات خودرو به کشور در سال ۹۳ بود که بسیاری از ثبت سفارش ها از سال ۹۲ باقی مانده بود و در سال ۹۳ توانستیم ۱۰۰ هزار خودرو وارد کنیم. آن زمان نزدیک به نتیجه نهایی مذاکرات برجام بودیم و توان ارزی کشور بالاتر رفته بود و بسیاری با ما کار می کردند. تحریم های دور اول و دور دوم قابل قیاس نیست. لذا وعده ها و گفته هایی که شنیده می شود نشان از شلختکی، بی انضباطی و عدم نگرش درست و صحیح دارد.
صدرایی گفت: من با نظر آقای وزیر درخصوص واردات خودروهای برقی موافق هستم. بسیار پروژه و کار بزرگی است، اما باید در پروسه های زمان بندی شده و با شفافیت با مردم صحبت شود. وعده های احساسی داده نشود و وعده ها منطقی باشد. در دل این پروژه ها که مردم هم همراه وزارتخانه باشند و بتوانند آن را بپذیرند.
این کارشناس خودرو درخصوص واردات خودروهای بی کیفیت و یک بار مصرف چینی که حتی یک نمایندگی خدمات پس از فروش درست در کشور ندارد و چند سال آینده ما را با معضل تامین قطعه مواجه خواهد کرد، گفت: من نه تنها با واردات خودرو از چین مخالف نیستم که موافق هم هستم. امروز برندهای چینی وارد بازارهای اروپا و آمریکا می شوند و از نظر کیفیت، دیزاین، آپشن، طراحی و تکنولوژی حتی ازخودروهای ژاپنی و اروپایی بالاتر هستند. خودروهای شرکت بی وای دیBYD، جزو ۱۰ برند ارزشمند دنیا شده است و نامزد دومین خودرو سال و نایب قهرمان خودرو سال اروپا می شود و بهترین خودرو اروپا از دیدگاه مصرف کنندگان و خودروهایی با تکنولوژی جدید و بالا طراحی می کند که به صورت خطی هم حرکت می کند. شرکت های دیگر و برندهای دیگر چینی مثل سایک، هاوال گریت وال، چری، چانگان، جیلی و زیکر و بسیاری از برندهای عالی چینی که کار می کنند و برای نمونه خودرو آواتار برای چانگان است.
وی تاکید کرد: بنابراین نمی توانیم با نگاه ۵ سال و ۱۰ سال قبل به چینی ها نگاه کنیم. چینی ها در بحث خودروهای برقی پیشگام دنیا هستند و حتی اروپایی ها هم ادعا می کنند به سطح آنها نمی رسند و در خودروهای بنزینی هم محصولات ارزنده ای تولید می کنند. متاسفانه وقتی بحث واردات خودرو به کشور است، تعدادی شرکت های قارچ گونه شکل می گیرند و برای اینکه نشان دهند که خودرو ارزان ۱۰ هزار یورویی وارد می کنند، یا به دنبال خط تولید هستند یا واردات یک برند بی کیفیت، درجه دو و سه چینی انجام می دهند. در چین هم یک سیستم رده بندی وجود دارد. واردات خودرو از چین با این نگاه خطرناک است و بازار را به لحاظ تامین قطعه و مصرف کننده تهدید می کند.
صدرایی با بیان اینکه مسئله بزرگ و گله مندی من از وزارت صمت این است که چرا یک برند توسط چهار شرکت وارد می شود؟ گفت: در تولید هم همین است. برای مثال فنگ با ۱۰ شرکت کار می کند. این مسئله در آینده به لحاظ خدمات پس از فروش و تامین قطعات مشکل ایجاد می کند. اگر فولکس واگن در چین با چند شرکت کار می کند، برای این است که در چین حدود ۳ میلیون دستگاه خودرو می فروشد. یک شرکت توان این میزان خودرو را ندارد. بنابراین شرکت ها در بازار رقابتی بهترین خدمات، آفرها و امکانات را ارائه می دهند.
وی تاکید کرد: در بازاری هستیم که قرار است برای قشر خاصی خودرو وارد کنیم. بازاری که با احتساب تولید داخل، مونتاژ و واردات خودروهای برندهای چینی، اروپایی، ژاپنی و کره ای ۳۰۰ هزار دستگاه تقاضا وجود دارد. یک شرکت هزار تویوتا وارد می کند و شرکت دیگر هم هزار تویوتا وارد می کند و بعد گفته می شود ما خودرو سرویس نمی کنیم و هزینه های خدمات و هزینه قطعات برای شرکت ها به جای اینکه سرشکن شود، وحشتناک می شود. این سیاست خیلی غلط است و برای کشورهایی است که بازار گسترده ای دارند.
صدرایی تاکید کرد: وقتی برای واردات خودرو سقف می گذاریم. جدای اینکه از نظر جهانی تحریم هستیم و به طور مستقیم نمی توانیم خودرو وارد کنیم، یک خودتحریمی هم برای خود ایجاد کردیم. موتور نباید بالای ۲۵۰۰ سی سی باشد، قیمت خودروها ۲۰ هزار یورو به بالا نباشد، ساخت فرانسه و آمریکا نباشد. همه این تحریم ها را می گذاریم، دنیا هم که تحریم کرده است و انتظار داریم ۱۰۰ هزار خودرو وارد بازار کنیم.
وی با بیان اینکه ما حتی توان مونتاژ درست خودرو را هم نداریم، گفت: این خودروهای وارداتی که با تعداد کم وارد می شود و کلی شرکت هستند که محصولات یک برند را وارد می کنند، به طور حتم در آینده به لحاظ خدمات پس از فروش، تامین قطعه و آموزش با مشکل مواجه می شوند. در دوره قبلی واردات، یک شرکت تویوتا وارد می کرد و یک شرکت هم خدمات پس از فروش آن را برعهده داشت و حدود ۱۰ هزار خودرو در سال وارد کشور می کرد، اما در حال حاضر ۵ شرکت می خواهند هر کدام ۵۰۰ دستگاه تویوتا وارد کنند. این مسائلی است که برای اینکه نشان دهیم واردات انجام می شود، یک تصمیمی گرفته می شود که نتیجه آن ضررهای بسیاری برای بخش های مختلف دارد.
این کارشناس صنعت و بازار خودرو در آخر در پاسخ به این سوال که آیا فکر نمی کنید که وزارت صمت و مدیران خودرویی که دهه ها در صنعت خودرو کار کردند در واقع نه در وزارتخانه و سامانه و نه متولی کاهش قیمت خودرو که برعکس در بازار آزاد و متولی اصلی افزایش قیمت خودرو هستند؟ زیرا تصمیمات این گروه نه همسو با مردم که همسو با دلالان و مافیای اصلی که خودروسازان به حساب می آیند، قرار دارد و به همین دلیل خودرو در کشور از یک کالای مصرفی به یک کالای غیرعادی و سرمایه ای تبدیل شده است، گفت: مثال صنعت خودرو در کشور، مثال بیماری است که وضعیت خوبی ندارد و کل اعضای بدن او از کار افتاده است و هر دکتری هم که دارویی برای یک عضو مشخص تجویز می کند، دیگر اعضا را تحت تاثیر قرار می دهد و نتیجه معکوس حاصل می شود.
وی تاکید کرد: چون بحران ها انباشته شده و حل نشده است. اگر رسانه ها و نشریات در بیست و پنج سال پیش را نگاه کنیم، این مسائل وجود داشت که چرا واردات انجام نمی شود؟ سی سال پیش هم گفته می شد باید جلوی واردات گرفته شود. واردات خوب است یا بد است؟ در کشور هنوز به نتیجه قطعی نرسیده ایم. ما به این نتیجه نرسیده ایم که در یک صحنه جهانی زندگی می کنیم و دنیا وارد تجارت آزاد جهانی شده است و در هیچ کشوری حتی با یک سطح درآمد پایین این بحث وجود ندارد که واردات خودرو داشته باشیم یا نداشته باشیم. تجارت آزاد به عنوان یک اصل پذیرفته شده است. ما به مرحله ای رسیده ایم که آنقدر مشکلات حل نشده و تلنبار شده است، مشکلات مثل ویروس تکثیر می شوند و هر تصمیمی که در دل مشکلات گرفته می شود یک مشکل بزرگتر در نقطه دیگر ایجاد می کند و نمی توان گفت عمدی است و گاهی از روی انباشته شدن مشکلات است.